Pamięć o Powstańcach

Dlatego w Pniewach spieszono by na czas wyremontować pomnik poświęcony pamięci Powstańców Wielkopolskich. Miasto wyzwoliło się bez walki, jednak oddziały tutejszych ochotników ruszyły z odsieczą do innych miejscowości. W walce o wyzwolenie Wielkopolski poległo 18 powstańców z Pniew. W hołdzie bohaterom miejscowe społeczeństwo ufundowało w okresie międzywojennym pomnik. Do grona poległych złożono w czasie późniejszym ciało ewangelika niemieckiego pochodzenia Henryka Kocha, który w ramię w ramię walczył po stronie powstańców.
Zbliżająca się setna rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego stanowiła doskonałą okazję na pozyskanie dofinansowania na wykonanie prac konserwatorskich. Znajdujący się na cmentarzu parafialnym pomnik od lat coraz bardziej popadał w zniszczenie. Jego spękana zewnętrzna warstwa pozwalała wodzie dostawać się do środka i czynić jeszcze większe spustoszenie. Zadanie wykonywane pod pełnym nadzorem konserwatora zabytków kosztowało ponad sto tysięcy złotych. 90 000,0 zł gmina uzyskała ze środków Wojewody Wielkopolskiego. Groby Powstańców, którzy choć nie polegli w boju, otaczani są równie wielkim szacunkiem mieszkańców zostały oznaczone okolicznościowymi medalami kilka lat temu ze środków KOLD. Od kilku lat na wielu cmentarzach naszego powiatu Kibice Lecha Poznań z Sekcji Kaźmierz prowadzą zbiórkę pieniędzy na renowację powstańczych mogił. Wolontariusze podczas ubiegłorocznej zbiórki prezentowali fotografie przedstawiające dotychczas wyremontowane groby na miejscowych cmentarzach. W ciągu minionych lat uzbierało się ich całkiem sporo.
Tak jak pomnik w Pniewach kryje w sobie niezwykle ciekawą historię powstańca o niemieckim pochodzeniu, tak i ciekawa jest historia upamiętnienia czynu powstańczego w Szamotułach.
W 1896 roku z inicjatywy Landwehrverrein (Towarzystwa Obrony Krajowej) w Szamotułach na placu koło kościoła św. Krzyża stanął Pomnik Poległych ku czci tych którzy zginęli w wojnie w wojnie prusko-austriackiej i prusko-francuskiej. Pomnik stał tam do 1919 roku i został przeniesiony w okolicach ówczesnego cmentarza ewangelickiego, (dzisiaj tereny ZS nr 2 im. Piotra Skargi). Mijały lata… Ze względu na dwukrotnie zmieniany projekt, dopiero w 1929 roku przy kościele Św. Krzyża, w miejscu, w którym stał wcześniej  pruski pomnik wniesiono Pomnik Wdzięczności Powstańcom Wielkopolskim autorstwa Marcina Rożka, znakomitego wielkopolskiego rzeźbiarza. Pieniądze na  budowę tego pomnika pochodziły z cegiełek rozprowadzanych wśród mieszkańców Szamotuł. Honorowym gościem podczas uroczystości odsłonięcia pomnika był gen. Józef Dowbor - Muśnicki - drugi z kolei dowódca powstania. Niestety jego historia szybko dobiegła końca. Obelisk został wysadzony w powietrze przez okupantów w czasie II wojny światowej, 16 września 1939 roku. Po wielu latach, dopiero w 1978 r. w miejscu dawnego pomnika odsłonięto granitowy głaz narzutowy z tablicą poświęconą powstańcom wg projektu Ryszarda Skupina. Obok głazu, na osobnym cokole, umieszczono tablicę informującą o zniszczeniu pierwotnego pomnika.
Przy rondzie na głównym skrzyżowaniu na wronieckim Zamościu we wrześniu 1999 r. odsłonięto pomnik ku czci Wronczan, którzy walczyli o niepodległość Ojczyzny.
W 2006 r. na głazie wmurowano tablicę upamiętniającą porucznika Jana Rzepę (1899-2005), najdłużej żyjącego uczestnika powstania. Metalowa tablica ozdobiona jest podobizną krzyża powstańczego. Także w Dusznikach w pobliżu ronda w centrum wsi, na skraju parku podworskiego, znajduje się kopiec ziemny. Na jego stoku w 1974 r. wzniesiono betonowy pomnik, który czci pamięć powstańców wielkopolskich, żołnierzy II wojny światowej i ofiar faszyzmu.
W Kaźmierzu postawiono pomnik upamiętniający Powstańców Wielkopolskich w 2008 r. W Obrzycku w 1969 r. dla uczczenia zrywu powstańczego odsłonięto w rynku pomnik.
Święto Zmarłych to czas pamięci o ludziach ważnych dla naszego życia, nimi są też z pewnością Powstańcy Wielkopolscy. Powinniśmy o nich pamiętać nie tylko przy okazji powstańczych rocznic.